Bạn sai lầm khi nghĩ chỉ là “khó ngủ”

• Một con số thật sự đáng báo động 70% dân số thế giới gặp các vấn đề liên quan đến giấc ngủ và 90% trong số đó có nguyên nhân xuất phát từ các bệnh về thần kinh. Rối loạn giấc ngủ trở thành căn bệnh phổ biến của xã hội hiện đại. Hệ quả là chất lương cuộc sống của người bệnh bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Bản thân mất ngủ không phải là bệnh mà có thể là dấu hiệu của bệnh nghiêm trọng khác. Người rối loạn giấc ngủ lâu dài sễ dẫn đến tình trạng mệt mỏi và ảo giác, hoang tưởng dẫn đến những hành vi khó kiểm soát. 
• Rối loạn giấc ngủ là thuật ngữ chỉ các tình trạng bất thường làm thay đổi giấc ngủ của bạn. Rối loạn giấc ngủ có thể gây trở ngại nghiêm trọng cho các hoạt động bình thường về thể chất, tinh thần, xã hội và ảnh hưởng lớn đến cảm xúc. Có thể là bệnh biểu hiện dưới ba hình thái chủ yếu là mất ngủ, ngủ nhiều và rối loạn nhịp thức ngủ. Bệnh thường gặp ở mọi lứa tuổi, giới tính.

Nguyên nhân

Bệnh nội khoa

• Các chứng đau cấp và mãn tính.
• Các bệnh đường tiêu hóa: Loét dạ dày tá tràng.
• Các bệnh tiết niệu: U tiền liệt tuyến, tiểu gắt, tiểu buốt…
• Các bệnh nội tiết: Tiểu đường, cường giáp…
• Các bệnh tim mạch, hô hấp: Viêm phế quản, hen suyễn…
• Thiểu năng tuần hoàn não.

Nhóm bệnh lý Tâm thần

Từ 30 đến 60% trường hợp mất ngủ có nguyên nhân từ các rối loạn tâm thần.

• Rối loạn trầm cảm: Mất ngủ vào sáng sớm.
• Rối loạn lo âu: Khó đi vào giai đoạn giấc ngủ.
• Mất ngủ hoàn toàn do cơn hưng cảm, trạng thái hoang tưởng, lú lẫn: Rối loạn chu kỳ thức – ngủ và thường đưa đến tình trạng kích động ban đêm.
• Mất ngủ mãn tính: Rối loạn nhân cách, nghiện ngập thường dẫn đến tình trạng mất ngủ mãn tính.

Bệnh lý thần kinh: Tổn thương não bộ và hệ thống thần kinh:

• Các bệnh thần kinh: Bệnh Parkinson, Alzheimer, tai biến mạch máu não…

Rối loạn về mặt tâm lý

• Căng thẳng.
• Ăn quá no, quá đói.
• Dùng các chất kích thích.
• Do điều kiện như phòng ngủ chật hẹp, quá rộng, sáng quá, lạnh quá, nóng quá, ồn quá.

Dấu hiệu

• Khó đi vào giấc ngủ.
• Mệt mỏi vào ban ngày.
• Cảm giác thôi thúc phải có những giấc ngủ ngắn vào ban ngày.
• Thường xuyên tỉnh giấc ban đêm.
• Gặp vấn đề về hô hấp
• Luôn có cảm giác thúc giục phải di chuyển trong khi ngủ.
• Có hành vi bất thường hoặc các trải nghiệm khác khi ngủ.
• Có những thay đổi không chủ ý trong lịch trình ngủ – thức.
• Cáu kỉnh hoặc lo lắng.
• Giảm năng suất làm việc.
• Thiếu tập trung.
• Trầm cảm.
• Tăng cân.

Lối sống và biện pháp khắc phục tại nhà có thể bao gồm

• Giữ thời gian đi ngủ và thời gian thức của bạn nhất quán từ ngày này sang ngày khác, kể cả vào cuối tuần.
• Hoạt động thường xuyên giúp thúc đẩy giấc ngủ ngon. Lên lịch tập thể dục ít nhất một vài giờ trước khi đi ngủ và tránh các hoạt động kích thích trước khi đi ngủ.
• Kiểm tra thuốc của bạn. Nếu bạn dùng thuốc thường xuyên, hãy kiểm tra với bác sĩ để xem liệu chúng có thể góp phần vào chứng mất ngủ của bạn hay không..
• Hạn chế ngủ trưa. Những giấc ngủ ngắn có thể khiến bạn khó ngủ hơn vào ban đêm. Nếu bạn không thể đến mà không có ai, hãy cố gắng giới hạn một giấc ngủ ngắn không quá 30 phút và đừng ngủ trưa sau 3 giờ chiều.
• Tránh hoặc hạn chế cafein và rượu và không sử dụng nicotine..
• Kiểm soát cơn đau do các bệnh mạn tính bằng thuốc hoặc các phương pháp giảm đau.
• Tránh các bữa ăn lớn và đồ uống trước khi đi ngủ. 

Vào giờ đi ngủ:

• Làm cho phòng ngủ của bạn thoải mái cho giấc ngủ. Giữ nó tối và yên tĩnh, ở nhiệt độ thoải mái. 
• Tìm cách thư giãn. Cố gắng đặt những lo lắng của bạn và lên kế hoạch sang một bên khi bạn đi ngủ. Tắm nước ấm hoặc mát-xa trước khi đi ngủ có thể giúp bạn chuẩn bị cho giấc ngủ. 
• Tránh cố gắng quá nhiều để ngủ. Bạn càng cố gắng, bạn sẽ càng tỉnh táo hơn. Đừng đi ngủ quá sớm, trước khi bạn buồn ngủ.
• Ra khỏi giường khi bạn không ngủ. Ngủ nhiều như bạn cần để cảm thấy nghỉ ngơi, và sau đó ra khỏi giường. Đừng ở trên giường nếu bạn không ngủ.

Liều thuốc thay thế

Mặc dù trong nhiều trường hợp, sự an toàn và hiệu quả chưa được chứng minh, một số người đã thử các liệu pháp như:

• Melatonin. Sản phẩm bổ sung không cần kê đơn (OTC) này được bán trên thị trường như một cách giúp khắc phục chứng mất ngủ. 
• Valerian. Bổ sung chế độ ăn uống này được bán như một trợ giúp giấc ngủ vì nó có tác dụng an thần nhẹ, 
• Châm cứu. Có một số bằng chứng cho thấy châm cứu có thể có lợi cho những người bị mất ngủ, nhưng cần nhiều nghiên cứu hơn
• Yoga hoặc thái cực quyền. Một số nghiên cứu cho thấy việc tập luyện yoga hoặc thái cực quyền thường xuyên có thể giúp cải thiện chất lượng giấc ngủ.
• Thiền. Một số nghiên cứu nhỏ cho thấy thiền, cùng với điều trị thông thường, có thể giúp cải thiện giấc ngủ và giảm căng thẳng.

Ngoài nguyên nhân nội sinh và môi trường thì rối loạn tâm thần là yếu tố chiếm tỉ lệ cao trong việc gây rối loạn giấc ngủ. Khi người bệnh có những biểu hiện rối loạn giấc ngủ lâu dài cần đến các Trung tâm về sức khỏe tâm thần để được thăm khám, điều trị kịp thời.