Liên tưởng tự do

Liên tưởng tự do là một phương pháp suy nghĩ phi tuyến tính được thúc đẩy trong các phiên trị liệu. Đây là một phương pháp trị liệu tâm lý được phát triển bởi nhà tâm lý học nổi tiếng Sigmud Freud trong khoảng từ năm 1892 đến 1898 như là một cách để thay thế cho phương pháp thôi miên.

Freud tin vào thuyết tất định tâm lý (psychic determination). Đây là ý tưởng về tất cả các ý nghĩ trong tâm trí không tự do nhưng lại bị quyết định bởi vô thức. Ông ví phương pháp “liên tưởng tự do” là “con đường đến Rome” nhằm thu thập các manh mối cho những suy nghĩ bị đè nén. Mục tiêu của phương chủ yếu không phải là khám phá những ký ức ẩn giấu mà là để xác định những suy nghĩ và cảm xúc chân thực của người bệnh.

Để bắt đầu sử dụng lý thuyết này, ông thường dùng tay chạm vào trán của mình như một dấu hiệu để chỉ dẫn bệnh nhân nói ra những suy nghĩ của mình tại ngay tại thời điểm đó. Sau này, ông phát triển nó thành công cụ trị liệu như hiện nay.

• Có bao giờ bạn tự hỏi “Tự tử hay tự do“, bạn có nghĩ giống mình không. Tìm câu trả lời dưới đây bạn nhé.

Liên tưởng tự do là phương pháp cho phép bệnh nhân thảo luận về những suy nghĩ, ước mở, ký ức hoặc lời nói, bất chấp tính logic của câu chuyện. Bệnh nhân được phép nói chuyện mà không cần dừng lại luồng suy nghĩ của mình. Freud tin rằng cách suy nghĩ phi tuyến tính này sẽ dẫn đến tâm trí vô thức.

Freud đã phát triển kỹ thuật này bằng cách cho phép bệnh nhân của mình nói chuyện thoái mái về bất cứ điều gì đã đến với tâm trí của họ. Sau đó, ông sẽ phân tích thông tin để giúp cho bệnh nhân giảm bớt chứng bệnh về tinh thần.

Định nghĩa của liên tưởng tự do:

Phương pháp liên tưởng tự do cho phép bệnh nhân nói chuyện thoải mái và không có lời nhắc từ nhà trị liệu. Điều này có thể dẫn đến một mớ hỗn độn, lôn xộn các câu chuyện với nhau. Freud tin rằng điều này sẽ giúp ông hiểu được suy nghĩ vô thức của mỗi cá nhân, những kí ức đã bị chôn vùi và những kiểu suy nghĩ khác mà cá nhân đó chưa biết.

Freud cũng tin rằng liên tưởng tự do sẽ ngăn ngừa các cơ chế phòng vệ sau:

• Chuyển dịch (transference): khi nhà trị liệu truyền cảm xúc của họ vào thân chủ.
• Phóng chiếu (projection): khi nhà trị liệu quy các đặc điểm của họ lên thân chủ.
• Chống đối (resistance): khi bệnh nhân chặn những ký ức hoặc một số ý tưởng nhất định ra khỏi tâm trí có ý thức.

Freud cho rằng trong những mớ hỗn độn của từ ngữ, ký ức hoặc giấc mơ sẽ cung cấp manh mối về cách não bộ liên kết hoặc kết nối những suy nghĩ khác nhau. Đôi khi, nhà trị liệu sẽ đưa ra các lời nhắc và thân chủ sẽ nêu điều đầu tiên họ nghĩ đến. Lời nhắc có thể là một từ hoặc hình ảnh. Những lần trị liệu sau, nhà trị liệu có thể để thân chủ dẫn dắt phiên trị liệu mà không cần đến sự nhắc nhở.

Vào cuối buổi trị liệu, nhà tâm lý có thể thảo luận về một số khái niệm hoặc từ ngữ mà thân chủ đề cập trong phiên nhằm làm rõ thêm mối liên hệ của thân chủ với những chủ đề đó.

Ví dụ của phương pháp liên tưởng tự do:

Cách tốt nhất để tìm hiểu về phương pháp liên tưởng tự do đó là đọc các ví dụ mà phương pháp này được sử dụng trong các phiên trị liệu của trường phái phân tâm học. Các nhà trị liệu khuyến khích khách hàng của họ nằm ngửa trên ghế dài trong quá trình trị liệu, việc này nhằm thúc đẩy cảm giác thư giãn trong suốt phiên tham vấn. Đèn trong phòng thường được làm mờ để giúp thân chủ dể dàng thả lỏng cơ thể.

Sau đây là ví dụ giả định về một bản báo cáo của phương pháp liên tưởng tự do:

• Thân chủ (TC): “Tôi có một giấc mơ vào đêm hôm nọ, lúc đó tôi đang trượt tuyết xuống núi, đang ăn bánh việt quất. Bà của tôi đã từng rất thích việt quất, nhưng bà ấy đã qua đời nhiều năm rồi. Mẹ tôi đã rất đau khổ khi chuyện xảy đến. Mẹ tôi và tôi thì không thân thiết lắm ở thời điểm hiện tại, nhưng tôi hy vọng một ngày nào đó chúng tôi có thể hàn gắn lại mối quan hệ này”.

Đây là một trình bày chi tiết thông qua phương pháp liên tưởng tự do nhưng có phần rời rạc và không thuận lợi cho việc tiếp cận.

• Nhà trị liệu (NTL): “Hãy nói về điều đầu tiên đến với tâm trí của bạn khi tôi cho bạn xem bức ảnh này”
• TC: “Bức ảnh của một chú chim làm tôi liên tưởng đến không khí, những đám mây, đang bay. Lần đầu tiên tôi bay là khi tôi đến Barcelona. Nó thật đẹp nhưng tôi đã đánh nhau với người bạn thân nhất của tôi là Courtney. Chúng tôi vẫn rất thân, nhưng không thân như trước đây nữa. Tôi tự hỏi là nó có bắt nguồn từ vụ đó không”.
• NTL: “Nêu những từ đầu tiên xuất hiện trong đầu của bạn ngay sau lời nhắc của tôi. Người mẹ”.
• TC: “Kiểm soát, đáng sợ, ân cần, yêu thương”.
• NTL: “Em gái”
• TC: “Điên rồ, vô tư, ngỗ nghịch, khó bảo”.
• NTL: “Tôi sẽ đưa ra một chủ đề lớn mà tôi muốn bạn nói về nó. Nó có thể ở dạng câu rời rạc hoặc một ý nghĩ hoàn chỉnh. Mối quan hệ lãng mạn”.
• TC: “Phức tạm, nhưng đầy tình yêu thương. Nhàm chán và đầy sự kiểm soát. Hữu ích nhưng cũng rắc rối”.

Vào cuối phiên trị liệu, thân chủ và nhà trị liệu sẽ xem xét lại các chủ đề đã đề cập trong phiên một cách nghiêm túc. Bên cạnh đó còn thực hiện phương pháp liên tưởng tự do dưới hình thức viết, điều này sẽ thảo luận chi tiết hơn trong phần sau.

Điều trình bày nêu trên là ví dụ cơ bản trong cách tiếp cận của phương pháp liên tưởng tự do.

“Bạn không dám thay đổi” phải không? Đọc thêm, tại đây.

Liên tưởng tự do hình thức viết:

Viết liên tưởng tự do là một hoạt động tạo nên một cuốn nhật ký tự do và tuân theo cùng một ý tưởng của buổi trị liệu trực tiếp.

Thân chủ được khuyến khích viết ra những suy nghĩ khi chúng lướt qua tâm trí của họ. Đây có thể là các từ số ít, các câu viết rời rạc để tạo thành một đoạn văn đầy đủ hoặc các ý tưởng đầy đủ. Hình thức viết phi tuyến tính này cũng tương tựu như hình thức trị liệu bằng lời nói.

Khách hàng sẽ mang theo nhật ký trị liệu của họ vào phiên làm việc tiếp theo. Nhà trị liệu sẽ đọc và phân tích tác phẩm đã viết, và cả hai sẽ thảo luận về các chủ đề được đưa ra. Nhà trị liệu có thể tìm hiểu và giải thích rõ ràng về lý do tại sao liên tưởng này được tạo ra hoặc lý do vì sao thân chủ viết về các chủ đề này.

Những chỉ trích đối với phương pháp liên tưởng tự do:

Liên tưởng tự do không phải là một phương pháp được sử dụng rộng rãi trong trị liệu ngày nay. Có một số chỉ trích nặng nề về phương pháp trị liệu phân tâm học này.

Một số nhà phê bình tin rằng bệnh nhân có thể gán ghép các liên tưởng từ áp lực mà họ nhận được từ phía nhà trị liệu để tạo nên một phiên điều trị thành công hoặc hiệu quả. Đôi khi, tâm trí trống rỗng khiến cho thân chủ buộc phải kết nối các ý tưởng mà không phải là tự nhiên đến với họ.

Các nhà phê bình cũng cho rằng các liên tưởng được thực hiện có thể thực sự ngẫu nhiên và không liên quan đến tiềm thức. Hai suy nghĩ có thể xuất hiện trong đầu một người là do ngẫu nhiên xảy ra, không xuất phát từ bất kì mối quan hệ thực sự nào. Điều này dẫn đến việc nhà trị liệu có thể tạo ra một kết nối sai lạc giữa các ý tưởng.

Thân chủ cũng có thể phủ nhận lại các ý tưởng liên kết tự do và họ có thể cố ý dẫn dắt nhà trị liệu rời khỏi một số chủ đề nhất định. Mặc dù nhà trị liệu muốn thân chủ nói ra tất cả mọi thứ diễn ra trong đầu, nhưng thân chủ vẫn có thể lọc những suy nghĩ của họ. Điều này sẽ dẫn đến sự không chính xác trong buổi trị liệu.

Nguồn: https://study.com/academy/lesson/what-is-free-association-definition-lesson-test.html