Bạn có thường có suy nghĩ, “Tôi ghét bản thân mình?” Nếu bạn tràn đầy cảm giác tự hận bản thân, bạn biết điều đó có thể gây thất vọng như thế nào. Sự căm ghét bản thân không chỉ hạn chế những gì bạn có thể đạt được trong cuộc sống mà còn làm trầm trọng thêm tình trạng sức khỏe tâm thần như lo lắng và trầm cảm .
Để vượt qua cảm giác căm ghét bản thân, điều quan trọng là phải nhận ra các dấu hiệu và triệu chứng, hiểu nguyên nhân cơ bản và tác nhân gây ra, nhận ra tác động mạnh mẽ của nó đối với cuộc sống của bạn và cuối cùng, lập kế hoạch để vượt qua những cảm xúc của bản thân.
Dấu hiệu của sự thù ghét bản thân
Dưới đây là một số dấu hiệu cho thấy bạn có thể đang sống với sự căm ghét bản thân, ngoài việc thỉnh thoảng có những suy nghĩ tiêu cực về việc ghét bản thân.
Suy nghĩ tất cả hoặc không có gì: Bạn nhìn thấy bản thân và cuộc sống của bạn tốt hay xấu, không có bất kỳ màu xám nào ở giữa. Nếu bạn mắc sai lầm, bạn cảm thấy như thể mọi thứ đều bị hủy hoại hoặc cuộc đời của bạn kết thúc.
Tập trung vào điều tiêu cực: Ngay cả khi bạn có một ngày tốt lành, thay vào đó bạn có xu hướng tập trung vào những điều tồi tệ đã xảy ra hoặc những gì đã xảy ra.
Lý luận về cảm xúc: Bạn coi cảm xúc của mình là sự thật. Nếu bạn nhận thấy rằng bạn đang cảm thấy tồi tệ hoặc giống như một thất bại, thì bạn cho rằng cảm xúc của bạn phải phản ánh sự thật của tình huống và rằng có điều gì đó không ổn.
Lòng tự trọng thấp: Bạn thường có lòng tự trọng thấp và không cảm thấy mình được đánh giá cao khi so sánh mình với người khác trong cuộc sống hàng ngày.
Tìm kiếm sự chấp thuận: Bạn không ngừng tìm kiếm sự chấp thuận từ bên ngoài từ những người khác để xác nhận giá trị bản thân. Ý kiến của bạn về bản thân thay đổi tùy thuộc vào cách người khác đánh giá bạn hoặc họ nghĩ gì về bạn.
Không thể chấp nhận lời khen: Nếu ai đó nói điều gì đó tốt về bạn, thì bạn sẽ giảm giá trị những gì đã nói, hoặc nghĩ rằng họ chỉ tốt đẹp. Bạn gặp khó khăn khi chấp nhận những lời khen ngợi và có xu hướng phủ nhận chúng thay vì đón nhận chúng một cách ân cần.
Cố gắng hòa nhập: Bạn thấy mình luôn cảm thấy mình là người ngoài cuộc và luôn cố gắng hòa nhập với người khác. Bạn cảm thấy như thể mọi người không thích bạn và không thể hiểu tại sao họ muốn dành thời gian cho bạn hoặc thực sự thích bạn.
Nhận lời chỉ trích một cách cá nhân: Bạn gặp khó khăn khi ai đó đưa ra lời chỉ trích và có xu hướng coi đó là một sự công kích cá nhân hoặc suy nghĩ về nó rất lâu sau khi thực tế xảy ra.
Thường xuyên cảm thấy ghen tị: Bạn thấy mình ghen tị với người khác và có thể cắt giảm họ để khiến bản thân cảm thấy tốt hơn hoặc cảm thấy tốt hơn về hoàn cảnh của mình trong cuộc sống.
Sợ kết nối tích cực: Bạn có thể đẩy bạn bè hoặc đối tác tiềm năng ra xa vì sợ hãi khi ai đó đến quá gần và tin rằng điều đó sẽ kết thúc tồi tệ hoặc bạn sẽ kết thúc một mình.
Quăng bỏ những bữa tiệc thương hại cho bản thân: Bạn có xu hướng ném những bữa tiệc thương hại cho bản thân và cảm thấy như thể bạn đã phải đối mặt với rất nhiều điều tồi tệ trong cuộc sống hoặc rằng mọi thứ đều chống lại bạn.
Sợ ước mơ lớn: Bạn sợ có những ước mơ và khát vọng và cảm thấy như thể bạn cần tiếp tục sống cuộc sống của mình một cách được bảo vệ. Bạn có thể sợ thất bại, sợ thành công, hoặc coi thường bản thân bất kể những gì bạn đạt được.
Khó với bản thân: Nếu bạn mắc lỗi, bạn sẽ rất khó tha thứ cho bản thân. Bạn cũng có thể hối tiếc về những điều bạn đã làm trong quá khứ hoặc không làm được, hoặc bạn gặp khó khăn trong việc buông bỏ và vượt qua quá khứ.
Quan điểm hoài nghi: Bạn nhìn thế giới theo cách rất hoài nghi và ghét thế giới mà bạn đang sống. Bạn cảm thấy như thể những người có cái nhìn tích cực đều ngây thơ với cách thế giới thực sự vận hành. Bạn không thấy mọi thứ trở nên tốt đẹp hơn và có một cái nhìn rất ảm đạm về cuộc sống.
Nguyên nhân của sự thù ghét bản thân
- Phê bình nội tâm tiêu cực
Nếu bạn đang có suy nghĩ, “Tôi ghét bản thân mình”, rất có thể bạn đang có một nhà phê bình nội tâm tiêu cực, người thường xuyên hạ thấp bạn. Giọng nói chỉ trích này có thể so sánh bạn với người khác hoặc nói với bạn rằng bạn không đủ tốt.
Dưới đây là một số điều mà nhà phê bình nội tâm của bạn có thể nói:
“Bạn nghĩ bạn là ai để làm điều đó?”
“Bạn sẽ không bao giờ thành công cho dù bạn cố gắng thế nào.”
“Bạn sẽ làm rối tung chuyện này, giống như bạn làm rối tung mọi thứ khác.”
“Bạn không thể tin tưởng bất cứ ai, họ sẽ chỉ để cho bạn thất vọng.”
“Bạn cũng có thể ăn món tráng miệng đó, dù sao thì bạn cũng sẽ ăn quá nhiều.”
Nếu giọng nói nói với bạn rằng bạn là người vô dụng, ngu ngốc hoặc kém hấp dẫn, cuối cùng bạn có thể sẽ tin vào những điều đó.
- Trải nghiệm cuộc sống tiêu cực
Sự phê phán nội tâm tiêu cực đó đến từ đâu? Phần lớn những lời chỉ trích tiêu cực bên trong nảy sinh từ những kinh nghiệm sống tiêu cực trong quá khứ. Đó có thể là những trải nghiệm thời thơ ấu với cha mẹ bạn, sự bắt nạt từ bạn bè cùng trang lứa, hoặc thậm chí là kết quả của một mối quan hệ tồi tệ.
- Trải nghiệm thời thơ ấu
Bạn đã lớn lên với những bậc cha mẹ chỉ trích bạn? Hay bạn có bố hoặc mẹ có vẻ căng thẳng, tức giận hoặc căng thẳng, và người khiến bạn cảm thấy như thể bạn cần phải đi trên vỏ trứng?
Nếu vậy, bạn có thể đã học cách im lặng và mờ dần vào nền. Những trải nghiệm hoặc chấn thương thời thơ ấu như bị lạm dụng, bị bỏ rơi, bị kiểm soát quá mức hoặc bị chỉ trích đều có thể dẫn đến sự phát triển của một giọng nói nội tâm tiêu cực.
- Mối quan hệ tồi tệ
Không phải tất cả những tiếng nói quan trọng bên trong đều bắt đầu trong thời thơ ấu. Nếu bạn đang ở trong một mối quan hệ hoặc tình bạn với một người có cùng kiểu hành vi, điều này cũng có thể tạo ra tiếng nói tiêu cực bên trong.
Điều này thậm chí có thể bao gồm mối quan hệ công việc với đồng nghiệp hoặc người giám sát có xu hướng hạ thấp bạn hoặc khiến bạn cảm thấy kém cỏi. Bất kỳ kiểu quan hệ nào cũng có khả năng thiết lập một giai điệu tiêu cực trong tâm trí bạn và tạo ra một tiếng nói nội tâm tiêu cực khó lay chuyển.
- Bắt nạt bởi những người khác
Bạn có phải là nạn nhân của bắt nạt ở trường học, nơi làm việc hay trong một mối quan hệ khác không? Ngay cả những mối quan hệ thoáng qua với mọi người cũng có thể tạo ra những ký ức lâu dài tác động đến quan niệm về bản thân và ảnh hưởng đến lòng tự trọng của bạn. Nếu bạn thấy mình có những ký ức hồi tưởng về những sự kiện dường như không quan trọng trong quá khứ, có thể những trường hợp bắt nạt này đã ảnh hưởng lâu dài đến tâm trí bạn.
- Sự kiện đau thương
Bạn đã từng trải qua bất kỳ sự kiện đau thương nào trong cuộc sống như tai nạn xe hơi, tấn công vật lý, hoặc mất mát đáng kể chưa? Nếu vậy, điều này có thể khiến bạn tự hỏi, “tại sao lại là tôi?” điều này có thể phát triển thành cảm giác xấu hổ hoặc hối hận, đặc biệt nếu bạn cảm thấy mình có lỗi ở một khía cạnh nào đó.
- Các yếu tố kích hoạt môi trường
Rất lâu sau những sự kiện ban đầu, bạn có thể thấy mình bị kích hoạt bởi những điều xảy ra trong cuộc sống hàng ngày của bạn. Ví dụ: một đồng nghiệp mới có thể nhắc nhở bạn về một trải nghiệm tồi tệ trong quá khứ tại nơi làm việc hoặc một người bạn mới có thể kích hoạt một kỷ niệm khó chịu từ thời thơ ấu của bạn.
Nếu bạn thấy mình có phản ứng cảm xúc trước một tình huống có vẻ không giống với những gì đã xảy ra, đây là một dấu hiệu một lần nữa cho thấy bạn có thể cần phải làm nhiều việc hơn để khám phá ra những rào cản đang kìm hãm bạn. Điều này thường được thực hiện với sự trợ giúp của nhà trị liệu hoặc chuyên gia sức khỏe tâm thần khác .
- Khái niệm bản thân tiêu cực
Bạn có quan niệm tiêu cực về bản thân, hình ảnh kém về bản thân hay lòng tự trọng thấp? Khi bạn có ý nghĩ tự hận bản thân, thì bất kỳ vấn đề nhỏ nào cũng trở nên lớn hơn nhiều. Điều này là do bạn cảm thấy như thể những điều xảy ra phản ánh lại cảm giác kém tự tin hoặc kém tự tin của bạn về những gì bạn có thể hoàn thành.
Ví dụ, nếu bạn cư xử vụng về với một nhóm người, bạn có thể bắt đầu nghĩ rằng mọi người đều ghét bạn và bạn sẽ không bao giờ có thể kết bạn được, mặc dù đó chỉ là một tình huống và mọi thứ có thể thay đổi.
- Tình trạng sức khỏe tâm thần
Cảm giác căm ghét bản thân cũng có thể là kết quả của rối loạn sức khỏe tâm thần như trầm cảm hoặc lo lắng. Trầm cảm bao gồm các triệu chứng như tuyệt vọng, cảm giác tội lỗi và xấu hổ, có thể khiến bạn cảm thấy mình không đủ tốt.
Bệnh trầm cảm càng ảnh hưởng nhiều đến suy nghĩ của bạn, thì bạn càng có nhiều khả năng bắt đầu coi quan điểm tiêu cực này về bản thân là thực tế của bạn. Điều này có thể để lại cho bạn cảm giác như thể bạn không xứng đáng và không thuộc về. Bạn có thể cảm thấy bị cô lập và khác biệt với mọi người.
Vậy, biện pháp để khắc phục sự chán ghét bản thân là gì, click vào phần tiếp theo của bài viết sau: Người khôn ngoan cảm thấy “Tôi ghét bản thân mình” họ sẽ làm như sau (tiếp)
Đánh giá can thiệp tại Braincare
Chúng tôi có đội ngũ chuyên gia tâm lý, bác sĩ nhiều năm kinh nghiệm đánh giá, tham vấn, trị liệu, chẩn đoán uy tín, mang đến lợi ích cho khách hàng.
Braincare hướng tới trở thành một trong những đơn vị dẫn đầu về lĩnh vực chăm sóc sức khoẻ tinh thần tại Việt Nam, làm thay đổi thói quen và nhận thức của người Việt Nam trong việc chú trọng sức khoẻ tinh thần và tìm kiếm sự trợ giúp khi cần thiết. Braincare “Vì cộng đồng hạnh phúc từng giây”.