Trầm cảm, stress, rối loạn cảm xúc, .. chắc hẳn là những thuật ngữ bạn thường xuyên nghe đến liên quan đến sức khỏe tinh thần. “Chị A bị trầm cảm sau sinh; Anh B nó bị stress vì bận bịu công việc, áp lực kinh tế; Con bé C mới có 18 tuổi đã có hiện tượng rối loạn cảm xúc, vui buồn thất thường”. Vậy đã bao giờ bạn nghe đến 4 chữ “Tâm thần phân liệt” chưa?
Bệnh tâm thần là một loại bệnh phổ biến. Công nghiệp ngày càng phát triển, sự tập chung dân cư vào các thành phố ngày càng đông, môi trường càng ô nhiễm, tiếng ồn càng nhiều, cuộc sống càng căng thẳng thì bệnh càng tăng.
Bệnh tâm thần là bệnh có hoạt động não bị rối loạn gây nên những biến đổi bất thường về lời nói, ý tưởng, hành vi, tác phong……
Triệu chứng
Hoang tưởng:
- Là những ý tưởng sai lầm, không phù hợp với thực tế, do bệnh tâm thần gây ra nhưng bệnh nhân cho là hoàn toàn đúng, không thể giải thích hay phê phán được.
Nội dung hoang tưởng rất đa dạng, nhưng thường gặp nhất là:
- Hoang tưởng tự cao: thí dụ bệnh nhân nghĩ rằng mình có thể làm tướng chỉ huy quân đội mặc dù bệnh nhân chưa từng đi bộ đội hoặc bệnh nhân nghĩ rằng mình có thể chữa các loại bệnh khó như bệnh ung thư dù bệnh nhân không học ngành y…
- Hoang tưởng bị hại: thí dụ bệnh nhân nghĩ rằng những người hàng xóm hay người trong gia đình đang tìm cách đầu độc bệnh nhân …
- Hoang tưởng bị chi phối: thí dụ như bệnh nhân nghĩ rằng có một thế lực vô hình nào đó đang kiểm soát mọi suy nghĩ hay hành động của mình …
- Bệnh nhân sẽ có một số phản ứng tùy theo nội dung hoang tưởng thí dụ như bệnh nhân sẽ từ chối không ăn cơm chung với gia đình và tự nấu ăn nếu bệnh nhân nghi có ai tìm cách đầu độc mình …
Ảo thanh:
- Là bệnh nhân nghe một hay nhiều giọng nói tưởng tượng vang lên trong đầu hay vang bên tai.
- Nội dung của ảo thanh thường là: đe doạ, buộc tội, chưởi bới hay nhạo báng bệnh nhân.
- Bệnh nhân cũng sẽ có một số phản ứng tùy theo nội dung của ảo thanh thí dụ như bệnh nhân sẽ bịt tai khi nội dung của ảo thanh là chưởi bới, bệnh nhân sẽ có hành vi tự vệ nếu nội dung của ảo thanh là đe doạ ……
Rối loạn khả năng suy nghĩ:
- Lời nói bệnh nhân trở nên khó hiểu, đang nói bệnh nhân bỗng đột ngột ngưng lại rồi một lúc sau mới nói tiếp chủ đề cũ hay nói sang chuyện khác. Đôi khi bệnh nhân nói lung tung đến nỗi người nghe không hiểu bệnh nhân muốn nói gì.
Giảm sự biểu lộ tình cảm:
- Sự biểu lộ tình cảm của bệnh nhân bị giảm sút nhiều. Bệnh nhân hoặc sẽ không phản ứng trước các sự kiện vui buồn hoặc ngược lại đối với sự kiện vui thì bệnh nhân buồn và đối với sự kiện buồn thì bệnh nhân tỏ ra vui.
Sự cách ly xã hội:
- Bệnh nhân không muốn tiếp xúc với những người khác, ngay cả đối với những người thân trong gia đình bệnh nhân cũng không muốn nói chuyện.
- Điều này có thể do khả năng nói chuyện của bệnh nhân bị giảm sút do bệnh hoặc do bệnh nhân không muốn nói chuyện với người khác vì có hoang tưởng sợ người ta hại mình.
Không nhận thức được rằng bản thân mình đang bị bệnh:
- Thông thường nhiều bệnh nhân không nghĩ rằng mình bị bệnh, do đó họ có thể sẽ từ chối việc đi đến bác sĩ để chữa bệnh.
Nguyên nhân
Tâm thần phân liệt là một loại bệnh tâm thần nặng.
Yếu tố di truyền:
- Bệnh tâm thần phân liệt có khuynh hướng di truyền trong gia đình. Ở dân số bình thường thì tỷ lệ mắc bệnh là 1%, nhưng nếu có một người trong số cha mẹ bị thì tỷ lệ mắc bệnh ở các đứa con tăng lên đến 12%.
- Cứ trong 100 người dân thì có 1 người mắc bệnh này.
- Bệnh thường bắt đầu ở tuổi trẻ và thường kéo dài suốt cả cuộc đời.
Các nguyên nhân tâm lý:
- Căng thẳng tâm lý (các stress tâm lý)
- Rối loạn hành vi ở thanh thiếu niên do giáo dục không đúng môi trường xã hội không thuận lợi.
- Trầm cảm.
Các nguyên nhân thực tổn:
- Chấn thương sọ não
- Nhiễm trùng thần kinh: viêm não, giang mai thần kinh…
- Nhiễm độc thần kinh: nghiện rượu, ma túy…..
- Các bênh mạch máu não, các tổn thương não khác: u não, teo não….
- Các bệnh nội tiết và rối loạn chuyển hóa ảnh hưởng đến hoạt động của não
Điều trị bệnh tâm thần phân liệt
- Vì nguyên nhân của bệnh chưa rõ ràng nên việc điều trị bệnh tâm thần phân liệt phải kết hợp nhiều liệu pháp khác nhau trong từng giai đoạn bệnh.
Can thiệp tâm lý
- Thái độ tốt nhất trong điều trị bệnh nhân là giúp cho gia đình người bệnh nhận thức được về bệnh, chấp nhân, quan tâm, cảm thông với người bệnh.
Can thiệp bằng thuốc chống loạn thần
- Trong các cơn tâm thần phân liệt cấp, thuốc chống loạn thần là xuất phát điểm cần thiết để điều trị, bởi vì bước đầu tiên là cần phải nhanh chóng đưa bệnh nhân thoát khỏi trạng thái ảo giác nặng: kích động, hoang tưởng…..
- Các thuốc chống loạn thần đều là thuốc có tác động mạnh do vậy cần được chỉ định nghiêm ngặt và thận trọng.
- Chọn thuốc và liều lượng phải phù hợp với trạng thái bệnh hiện tại, từng thể bệnh, từng cá thể. Lúc đầu liều thấp để thăm dò, khả năng dung nạp thuốc, sau đó tăng liều dần, giảm rồi cắt theo chỉ định của bác sỹ.
Đánh giá và trị liệu tại Braincare
Chúng tôi có đội ngũ chuyên gia tâm lý, bác sĩ nhiều năm kinh nghiệm đánh giá, tham vấn, trị liệu, chẩn đoán uy tín, mang đến lợi ích cho khách hàng.
Braincare hướng tới trở thành một trong những đơn vị dẫn đầu về lĩnh vực chăm sóc sức khoẻ tinh thần tại Việt Nam, làm thay đổi thói quen và nhận thức của người Việt Nam trong việc chú trọng sức khoẻ tinh thần và tìm kiếm sự trợ giúp khi cần thiết. Braincare “Vì cộng đồng hạnh phúc từng giây”.
Đăng kí tư vấn
